Work and Travel ile ne kadar kazanılır, maaşlar nasıl verilir, gelir nasıl hesaplanır, saatlik ücret nedir, fazla mesai nedir? Bu sorularınıza detaylı cevapları burada veriyoruz. Sistemi tamamıyla bizden farklı bir ülke olan Amerika’da work and travel kazançları konusunu sizin için ele alıyor ve tüm detayları ile anlatıyoruz.
Work and travel kazançları çalışılacak işe; çalışılan eyalet ve şehre, çalışılan iş yerine, iş yerinin yoğunluğuna, işin niteliğine, bahşişe göre değişibilir. Çalışabilecek işler sezonluk işlerdir. Çalışma saatleri genelde 1 haftada 40 saat civarındadır. Amerika’da 1 hafta içerisinde kaç saat çalışırsanız, çalıştığınız saat X saatlik ücretiniz kadar ücret alırsınız. Bazı işverenler nadir de olsa 2 haftada bir maaş vermektedir, bu durumda, iki haftada çalıştığınız saat x saatlik ücretinizi alırsınız. Bu saatler çok titiz şekilde hesaplanır; genellikle iş yerinin girişinde personel kart okuyucu, imza kağıdı, giriş için ayrılmış bir bilgisayar, parmak izi okuyucu, veya son dönemlerde popüler olan mobil uygulamalar ile takip edilir. Yani çalıştığınız saat başından ücretlendirilirsiniz. Buna “wage” yevmiye de denilebilir.
Amerika’da 1 haftalık kazancınız = 1 haftada çalıştığınız saat sayısı x saatlik ücretiniz +(varsa bahşiş) +(varsa fazla mesai)
Çalışma saatleri ve kazanç konusunu daha iyi anlamak için Amerikan çalışma sisteminin temel kurallarını bilmek gereklidir. ABD, esaslı, kurallara katı şekilde uyulması gereken, dürüst, sıkı çalışmanın ödüllendirilmesi ilkesi üzerine kurulmuştur. Bu sayılan ilkelere ne kadar fazla uyarsanız ve iş ine kadar gönülden, istekli ve sahiplenerek yaparsanız o kadar fazla çalışma saati imkanı bulursunuz. Bu iş ahlakından dolayı, zaman paradır ve dakiklik çok takdir edilir.
Zamanında işe gelmek önemli olduğu kadar, zamanında işten çıkılmalıdır. Ülkemizden oldukça farklı bir durumdur aslında. Türkiye’de saatlik ücret yerine aylık ücret uygulandığı için fazla mesailer ya hiç ödenmeyip ya da çok az ödediği için bir çalışan ne kadar erken girer ve ne kadar geç çıkarsa işveren o kadar takdir eder. Amerika’da ise bir hafta sonra hangi saatler arasında çalışacağınızı, hangi saatte işe başlayacağınızı, hangi saatte işi bırakacağınızı bilirsiniz.
Saatiniz gelmeden işe girmeniz tepki çekecek ve anlam verilemeyecektir. Size verilen saat içerisinde de sizden istenilen işi yapmanız gerekmektedir. Verilen işi saatinde bitiremediğiniz takdirde işveren ile sorun yaşamaya başlayacaksınız. Saat alamamak da work and travel kazanç elde etmenizi zorlaştıracak ve gelirleriniz düşecektir.
Wage/Salary: Wage(yevmiye)Amerika’da 1 saatlik çalışmanıza karşılık verilen ücrettir. Salary ise aylık veya belirlenen periodda saate bağlı olmaksızın verilen maaştır. Work and Travel öğrencileri yevmiye ile çalışırlar yani saatlik ücretlendirme sistemine dahildir.
Schedule: 1 hafta içerisinde kaç saat çalışacabileceğinizi hangi günlerde tatil olacağınızı, işe saat kaçta başlayıp kaçta bitireceğinizi bildiren çizelgedir. Genellikle haftalık veya iki haftalık olarak adlandırılır.
Pay Check: 1 haftalık çalışma dönemi tamamlandığında, 1 haftalık hak edişiniz maaş çeki ile sizlere takdim edilir. Bu çeki, bankalar, çek bozan ofisler, mağazalar, marketler’den nakite çevirebilirsiniz.
Pay Stub: Pay Check içerisinde 1 haftalık çalışma döneminize ait fazla mesai, mesai, kesintiler, bonuslar, ödenekler, vergiler gibi bilgileri sizlere sunan bilgi koçanıdır, pay check ile birlikte size verilir.
Overtime: Bir haftatalık çalışma periodunda, 40 saati aşan bir çalışmanız var ise, 40 saat sonrası her bir saatiniz için standart ücretinizin 1.5 katı ücret ödenmesi demektir. Work and travel programında işverenlerin bir çoğu, 1 hafta içerisinde 40 saatten fazla çalışılan her saat için, belirlenen saatlik ücretin 1,5 katını vermektedir. Örneğin; McDonalds’ta çalıştığınızı ve 1 hafta içerisinde 47 saat çalıştığınızı varsayalım, saatlik ücretiniz de 9.00 dolar olsun. Bu halde bu 1 haftalık 47 saat çalışmanızın karşılığında alacağınız ücret: (40 saat x 9.00) dolar + (7 saat x 13.5 dolar) = 360+ 94,5 = 454,5 dolar olacaktır. Unutulmaması gereken şey, her istediğinizde fazla mesai alamazsınız, yani fazla çalışmak sizin elinizde değildir. Fazla iş varsa, işveren sizlere fazla mesai ile verir. Work and travel kazançları elbette fazla mesai ile ilişkilidir fakat fazla mesai bir opsiyondur ve kolay kolay verilmez.
Compensation: Tazminat ödemesi anlamına gelmektedir.
Hangi iş olursa olsun, ister yüksek ücretli ister düşük ücretli, ister düşük ister yüksek profilli, işe saatinde gitmelisiniz. Geç kalmayı alışkanlık haline getirenler için çok sıkı yaptırımların olduğunu bilmelisiniz. Aynı şekilde “arazi olma, işten kaytarma, sigara molası verme, kafaya göre hareket etme” gibi şeyleri unutun. İş hayatı Amerika’da ciddiye alınır ve hem işe hem diğer çalışanlara saygılı olmanız beklenmektedir. “abicim, ablacım, salla ya, hallederiz, kafana takma, o iş bende, Jason’a söyleriz o yapar, Meghan’ bizi sever bir şey demez” şeklindeki yaklaşımlar Amerika’da bulunmuyor. Kısacası; işinizi yapmazsanız, yapacak bir işiniz olmaz.
Federal Tax: Sosyal güvenlik sistemine dahil olan her çalışanın Amerika’nın federal giderleri için ödediği vergidir. Work and travel kazançları artıran veya azaltan bir öneme sahiptir.
State Tax: Bulunduğunuz eyalet için maaş çeklerinizden kesilen vergidir.
Medical Tax: Work and Travel öğrencilerinin muaf olduğu, sağlık giderleri için kesilen vergidir.
Unemployment Tax: Türkiye’de işsizlik vergisi olarak geçen vergi kesintisidir.
Work and travel programında çalışmaya başlayan her öğrenci Social Security Card‘a başvurmak zorundadır. Bu karta başvuru yapan herkes geliri oranında Amerika’da vergi ödemek ile mükelleftir. Yani Work and travel’da geliriniz var ama elbette giderleriniz de olacaktır. Net olarak work and travel programında ne kadar kazanç elde edeceğinizi:
[haftalık geliriniz] – [ödeyeceğiniz vergiler] – [konaklama gideri] ile bulabilirsiniz. work and travel kazançları, çalıştığınız müddetçe elbette olacaktır, tabi giderleriniz de buna bağlı olarak var olacaktır.
Maddi olarak Work and Travel kazanç hesaplayacak olursanız 3.000 – 10.000 USD arasında değişebilecek rakamlarla karşılaşabilirsiniz. Bu büyük değişimin nedeni, seçeceğiniz iş türü, bahşiş, saatlik ücret, eyaletin minimum saatlik ücreti, overtime alıp alamayacağınız gibi bir çok değişkene bağlıdır. Bu kriterlerden bazılarını henüz Türkiye’de başvuru aşamasında iken seçebilirsiniz fakat bahşiş miktarı, overtime(fazla mesai) verilip verilmeyeceği, kaç saat çalışacağınız gibi değişkenleri bilmek mümkün değildir. Bu yüzden katılımcılar para kazanma hırsına girmeden, yapabilecekleri ve kendilerine uygun bir iş seçimi yapmalıdır. Türkiye’de yapılan tahminler, okunan yorumlar, hesaplar Amerika’da asla tutmayacaktır. Kazancın maliyeti karşılaması hususu da ayrı bir yazı konusu.
Bilmeniz gereken şey, Work and Travel programı ile çalışılacak işlerde yaşam giderlerinizi karşılayabileceğiniz, konaklama ücretlerinizi ödeyebileceğiniz, kültürel etkinliklere katılabileceğiniz ve seyahata çıkmanıza yetecek kadar bir para kazanabilirsiniz. Daha fazlası için ikinci bir iş bularak çalışmanız son derecek mantıklı bir yaklaşımdır. Kısacası work and travel kazançları size Amerika’da yaşam giderlerinizi ve seyahat planlarınızı yapabilmenize olanak sağlacak kadardır.
Amerika’da yevmiye(Saatlik ücret sistemi) ile çalışan kişilerin gelirlerini etkileyen en önemli faktörler: 1 haftalık süreçte ne kadar fazla saat çalıştığı, fazla mesai yapıp yapmadığı, bahşişli bir işte çalışıyorsa bahşişin miktarıdır. Work and travel kazançları ve gelirleri artırmanın en önemli kuralı giderlerinizi planlı şekilde tutmaktır. Savurgan olmayıp sistematik bir şekilde para biriktirip, gereksiz harcamalardan kaçınmanızı öneriyoruz.
Çalışkan, işinin eri, takım arkadaşı, arkadaş yanlısı, işine sahip çıkan, becerikli çalışanlar her zaman daha fazla çalışma saati ile ödüllendirilirler.
Çalışacağınız müddet boyunca kendinize ait bir ev olmadığı için haftalık olarak kira vermek zorundasınız. Tüm faturaların içine dahil edildiği Amerika geçici konaklama türlerinde haftalık olarak 35-140 dolar arasında kira vermelisiniz. Seçtiğiniz bölge, deniz/sahil kenarı bir yer ise kiralar artacak, orta iç kesimlerde ise genel olarak düşecektir.
İkinci bir iş yapmak da genel work and travel kazanç artırmanın en çok tercih edilen yollarından biridir.